„Biały kołnierzyk” ( z ang. white collar, a właściwie white collar worker) to pojęcie, które na dobre rozgościło się w polskim biznesie. Oznacza ono pracowników umysłowych, zazwyczaj wysokiego szczebla, którzy cieszą się powszechnym zaufaniem. Obok białych kołnierzyków socjologia amerykańska wyróżnia np. niebieskie kołnierzyki. Pojęcia te odnoszą się odpowiednio do pracowników pracowników fizycznych.

Kim są białe kołnierzyki?

Stanowiska piastowane przez białe kołnierzyki wymagają wiedzy i kompetencji, stąd też mówiąc o white collar workers odnosimy się do osób przedsiębiorczych, wszechstronnie wykształconych, nierzadko doskonale znających nie tylko swoją branżę, ale również prawo. Ze względu na zajmowane stanowiska białe kołnierzyki są darzone wysokim zaufaniem, zarówno przez swoich bezpośrednich zwierzchników, jak i społeczeństwo. Tymczasem, jak w każdej grupie zawodowej, także i w tej dochodzi do nadużyć o wielkiej skali. Zjawisko to za Edwinem H. Sutherlandem określamy mianem white collar crime (przestępczości białych kołnierzyków).

Przestępczość białych kołnierzyków

Przestępstwa białych kołnierzyków nie są odosobnionymi przypadkami. Zjawisko przestępczości wśród pracowników umysłowych wysokich szczebli jest obecne i stale rośnie.

Ich domeną są przestępstwa popełniane w zakresie finansów i gospodarki.

Dlaczego przestępstwa białych kołnierzyków są tak trudne do wykrycia?

Wydawać by się mogło, że jeszcze nigdy dotąd z taką skutecznością nie wykrywaliśmy przestępstw, ani nadużyć gospodarczych. Tymczasem przestępczość białych kołnierzyków pozostaje niezauważona, a kiedy nadużycia wychodzą na jaw, bardzo trudno odkryć ich sprawcę. Dlaczego? Odpowiedzią na to pytanie jest wiedza i przygotowanie. Pracownicy wysokiego szczebla to osoby, które doskonale znają praw, mają dużą wiedzę w dziedzinach, takich jak finanse, podatki i księgowość. To wszystko sprawia, że doskonale wiedzą jak tuszować swoje działania i potrafią to robić w taki sposób, że niemożliwe jest wykrycie sprawcy.

Przestępczość białych kołnierzyków odbywa się bez użycia przemocy. Nie ma tu ofiar, choć w wyniku popełnianych nadużyć ludzie często tracą swoje oszczędności. To sprawia, że przestępstwami popełnianymi przez white collar workers zajmują się przedstawiciele odrębnej dziedziny prawa karnego, jaką jest prawo karne gospodarcze.

W tym miejscu warto zaznaczyć, że nie tylko białe kołnierzyki dopuszczają się przestępstw, nadużyć i działania na szkodę pracodawcy lub społeczeństwa. Podobne działania, choć na inna skalę, mają miejsce także wśród przedstawicieli niebieskich kołnierzyków. Popełniane nadużycia wiążą się z okradaniem pracodawców, ujawnianiem tajemnic firmowych oraz współpracą z konkurencją.